هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی الگوهای همکاری علمی نویسندگان و شبکه همکاری افراد، کشورها و دانشگاه ها در حوزة سواد اطلاعات تغذیه است.روش شناسی: این پژوهش از نوع توصیفی است که با رویکرد علم سنجی به انجام رسیده است. جامعه پژوهش شامل تمام مقالات نمایه شده در حوزة سواد اطلاعات تغذیه در سال های 2009 تا 2019م. است. تحلیل یافته ها با به کارگیری نرم افزارهای تحلیل شبکه مانند گفی، وی.او. اس ویور، نودایکس ال و اکسل تحلیل شدند.یافته ها: مدارک پراستناد بین سال های 2009 تا 2017م. منتشر شده اند. نشریه ها با موضوعات پزشکی و پرستاری بیش ترین سهم مدارک را دارند. بیش ترین تعداد مقالات این حوزه به صورت سه نویسنده ای منتشر شده اند. آمریکا و استرالیا بیش ترین تعداد مقالات را دارا بوده اند و بیش ترین همکاری مشترک در تولید آثار در حوزه سواد اطلاعات تغذیه به ترتیب بین کشور کانادا با ایالات متحده، استرالیا با ایالات متحده، هند با ایالات متحده است. شبکه همکاری علمی، کشورهای آمریکا، استرالیا، انگلستان و کانادا از نظر هر سه شاخص مرکزیت، دارای رتبه های بالا می باشند. بیش ترین تعداد مدارک و استنادها را دانشگاه سیدنی در این حوزه داشته است.نتیجه گیری: برای بالا بردن سواد اطلاعات تغذیه به فعالیت ها و اقدامات عملی نیاز اساسی وجود دارد. نتایج این پژوهش، علاوه بر انجام پژوهش ها و شناسایی عوامل مداخله گر در زمینه سواد اطلاعات تغذیه، بر پر کردن شکاف بین تحقیق و عمل در این حوزه تأکید دارد. همچنین بر پیاده سازی برنامه ها، تغییر سیاست ها و بررسی نتایج این پژوهش برای رسیدن به پیشرفت در ترویج عادات غذایی سالم با آموزش مهارت های سواد اطلاعات تغذیه تأکید می کنند.

سابقه و هدف: ارتباط بین تغذیه و بیماری های عروق کرونری مسجل شده است و رژیم غذایی سالم تر مرگ و میر بعد از حمله قلبی را کمتر می کند. به دلیل تاثیر خانواده بر وضعیت تغذیه ای اعضا، مشارکت خانواده در اصلاح عادات غذایی ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان تاثیر مداخله خانواده محور بر الگوهای تغذیه ای بیماران پس از سکته قلبی انجام شده است.مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی از ابتدای 1383 تا پایان خرداد ماه همان سال در بیمارستان آموزشی- درمانی بوعلی اردبیل انجام شد. نمونه های پژوهش 60 بیمار حمله قلبی در محدوده سنی 31 تا 65 سال بودند که به طور در دسترس انتخاب شدند و به صورت تخصیص تصادفی به هر گروه 30 نفر تعلق گرفت. سنجش الگوهای تغذیه ای با استفاده از پرسشنامه و از طریق مصاحبه قبل و بعد از مداخله انجام شد. برنامه مداخله در گروه آزمون با حضور یکی از اعضای خانواده در بیمارستان شروع شد و بعد از ترخیص در منزل تداوم یافت. پیگیری نمونه ها در این گروه هر دو هفته یکبار به مدت 6 هفته انجام گرفت. برنامه تهیه شده شامل توصیه های مربوط به رژیم غذایی و نقش بیمار و خانواده در آن بود.یافته ها: نتایج بیانگر این بود که میزان اصلاح الگوهای تغذیه ای گروه آزمون در ارتباط با «پرهیز از غذای پرچربی» (p<0.002)، «استفاده از گوشت سفید» (p<0.003)، «کم حجم بودن غذا در هر وعده» (p<0.032) و «مصرف روزانه میوه و سبزی» (p<0.007) براساس آزمون آماری تی مستقل به طور معنی داری از گروه شاهد بالاتر بود. اما میزان اصلاح «استفاده از روغن مایع خوراکی» در گروه آزمون معنی دار نبود.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که رویکرد خانواده محور تاثیر قابل توجهی در اصلاح الگوهای تغذیه ای بیماران حمله قلبی داشته است، لذا پیشنهاد می شود با توجه به وابستگی اعضای خانواده به همدیگر در جامعه ما مداخلات مربوط به اصلاح عادات غذایی این بیماران با مشارکت خانواده اجرا شود.

اخیرا متخصصان علوم تغذیه برای بررسی ارتباط رژیم غذایی با بیماری ها، دیدگاه تحلیل الگوهای غذایی را بر دیدگاه های سنتی قبلی که مبتنی بر مواد مغذی یا غذاها بودند، ترجیح می دهند. شناسایی الگوهای غذایی، این امکان را فراهم می کند که رژیم غذایی را به صورت کلی (نه به تفکیک اجزای آن) نگاه کنیم. این کار باعث می شود تا در شناسایی ارتباط رژیم غذایی با بیماری ها، ارتباطاتی فراتر از آنچه توسط مواد مغذی یا غذاها توصیف می شوند، کشف شود. تحلیل بر مبنای الگوهای غذایی، در مواردی هم که در تحلیل های سنتیِ تعیین ارتباط رژیم غذایی با بیماری ها که بر پایه غذاها یا مواد مغذی صورت می گیرد و ارتباط های گزارش شده، ضعیف است، می تواند مفید واقع شود. الگوهای غذایی، مفهوم واقع بینانه تری نسبت به رویکرد غذاها یا مواد مغذی دارند. همبستگی و تداخل های بیولوژیکی موجود بین غذاها و مواد مغذی، ارتباط بین غذاها یا موادمغذی را با بیماری های مزمن مخدوش می سازد. شواهد متعدد موجود نیز حاکی از موفق بودن این روش در شناسایی ارتباط تغذیه با بیماری ها است به طوری که الگوهای غذایی غالبِ شناسایی شده از طریق تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای با بیماری ها به طور معنی داری مرتبط بوده اند. از آنجا که مطالعات انجام شده در زمینه الگوهای غذاییِ غالب در کشورهای در حال توسعه از جمله کشور ما نادر است، هدف بررسی مروری حاضر آن است که چگونگی شناسایی الگوهای غذایی، نکات قوت و محدودیت های مربوط به این روش نوین را به تفصیل مورد بحث قرار داده و محققان تغذیه را در کشور به استفاده از این دیدگاه در تحقیقات آینده تشویق نماید.  

این مطالعه به منظور ارزیابی اثر تیوسولفات­های پتاسیم (KTS®) و کلسیم (CaTs®) بر ویژگی­های شیمیایی خاک، رشد برگ و عملکرد گل و بنه­های دختری زعفران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان تربت حیدریه در دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 اجرا شد. تیمارها شامل T1: مدیریت رایج کشاورز، T2: T1+40 لیتر در هکتارKTS  طی سه نوبت،  T3: T1+20 لیتر در هکتار KTS  طی سه نوبت، T4: T1+ 40 لیتر در هکتارKTS  طی سه نوبت+ 50 لیتر در هکتار CaTs طی چهار نوبت، T5: T1+40 لیتر در هکتارKTS  طی سه نوبت+100 لیتر در هکتار CaTs  طی دو نوبت و T6: T1+40 لیتر در هکتار KTS  طی سه نوبت+67 لیتر در هکتار CaTs طی سه نوبت بودند. نتایج در سال دوم نشان داد که اثر کاربرد کودهای KTS و CaTs بر بیشتر شاخص­های گل، برگ و بنه­های دختری زعفران و خصوصیات شیمیایی خاک معنی­دار بود. حداکثر و حداقل وزن خشک کلاله و تعداد و وزن خشک بنه­های دختری برای T6 (بترتیب با 87/0 گرم در متر مربع و 7950 و 1865 بنه دختری بر متر مربع) و T5 ( بترتیب با 32/0 گرم در متر مربع و 24579 و 7859 گرم بر متر مربع) مشاهده شد. مصرف KTS و CaTs  موجب کاهش شاخص واکنش و افزایش هدایت الکتریکی، نیتروژن کل، فسفر قابل دسترس و پتاسیم قابل دسترس خاک گردید. بر این اساس، استفاده از تیوسولفات­های پتاسیم و کلسیم برای دستیابی به تولید پایدار زعفران به ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک توصیه می شود.

در مناطقی که تعادل تغذیه و تخلیه طبیعی آبخوان از بین می رود، افت شدید سطح آب زیرزمینی سبب تغییرات کمی وکیفی منابع آب می گردد، بنابراین استفاده از طرح های تغذیه مصنوعی به عنوان شیوه مطلوب مدیریتی ضروری به نظر می رسد. در این میان استفاده از منطق فازی به منظور تعیین مناطق مساعد تغذیه مصنوعی آبخوان می تواند نتایج مطلوبی را به همراه داشته باشد. در تحقیق حاضر با استفاده از ادغام الگوهای فازی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) امکان اجرای طرح های تغذیه مصنوعی در محدوده آبخوان دشت نهاوند واقع در آبخوان استان همدان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از 7 لایه اطلاعاتی شامل ضخامت آبخوان، کیفیت آبخوان، کاربری اراضی، شیب عمومی حوزه آبریز، نفوذپذیری سطحی، تغذیه خالص و قابلیت انتقال استفاده شد. بررسی نقشه های محاسبه شده نشان داد که در مجموع 5.94 درصد اراضی (معادل 27.12 کیلومتر مربع از مساحت آبخوان) که به صورت پراکنده گسترده شده اند، دارای رتبه خوب و خیلی خوب از نظر اجرای عملیات تغذیه آبخوان می باشند. در نهایت 17 نقطه در نواحی مذکور به عنوان نقاط عملی مورد استفاده در تغذیه آبخوان تعیین و پیشنهاد گردید.

سابقه و هدف: شواهد نشان می دهد که ترجیحات غذایی کودکان به صورت تمایل یا تنفر به غذا یا غذاهای خاص و همچنین عدم مصرف یا مصرف هوسی غذاهای خاص، ممکن است با نوع تغذیه در سال اول زندگی مرتبط باشند. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین تغذیه با شیر مادر با الگوهای غذایی غالب در کودکان 7تا 10 ساله انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در 388 کودک 7 تا 10 ساله مشغول به تحصیل در دبستان های شهر تهران در سال 1396 انجام شد. بر اساس پرونده بهداشتی کودکان و مصاحبه با مادران آنها مدت زمان تغذیه با شیر مادر ثبت شد. همچنین به وسیله پرسشنامه بسامد خوراک، دریافت غذایی کودکان از طریق مصاحبه با مادران اخذ شد. با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی، سه الگوی غذایی غالب در کودکان استخراج شد که عبارت بودند از: 1-الگوی غذایی غربی 2-الگوی غذایی سالم 3-الگوی غذایی گیاهی. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و نرم افزار Stata نسخه 13 انجام و در تمامی آزمون ها 05/0 >P-value از نظر آماری معنی دار تلقی شد. یافته ها: ارتباط معنی داری بین سه الگوی غذایی با تغذیه با شیر مادر وجود نداشت. بین تغذیه با شیر مادر بیشتر از 6 ماه و اندازه قد کودکان رابطه مستقیم معنی دار وجود داشت (026/0p=). در حالی که ارتباط معنی داری بین تغذیه با شیر مادر با وزن و نمایه توده بدنی کودک یافت نشد. همچنین بین رتبه تولد کودکان و تغذیه با شیر مادر بیشتر از 6 ماه رابطه معکوس معنی دار وجود داشت(01/0p=). نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش روش تغذیه با شیر مادر با الگوی غذایی کودکان رابطه معنی داری ندارد. پیشنهاد می شود مطالعات مشابه با حجم نمونه بزرگتر اجرا گردد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

سابقه و هدف: پس از تولد، جدایی بین مادر و نوزاد اثرات زیان آوری بر جنبه های مختلف رشد و تکامل شیر خوار و تغذیه با شیر مادر دارد. با توجه به جدایی طولانی تر مادر و نوزاد در ساعات اولیه زایمان سزارین، بررسی تاثیر روش هایی مانند تماس کانگورویی از اهمیت ویژه ای بر خوردار است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر اجرای مراقبت کانگورویی در الگوهای تغذیه ای نوزادان در بیمارستان و میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماه انجام شد.روش بررسی: در یک کار آزمایی شاهددار تصادفی شده، 160 جفت مادر و نوزاد در دو گروه آزمون و شاهد (80 زوج مادر و نوزاد در هر گروه) بررسی شدند. در گروه آزمون یا مراقبت کانگورویی، حدود 2 ساعت پس از عمل سزارین، نوزاد در تماس پوست با پوست و بین دو سینه مادر با استفاده از پوشش مناسبی قرار گرفت. برنامه مراقبتی، 3 نوبت در روز هر نوبت 60 دقیقه برای مدت 2 روز اجرا شد. با تحویل پوشش های مخصوص نگهداری نوزاد به مادران گروه تجربی و اجرای این مراقبت در منزل، میزان تغذیه با شیر مادر تا 6 ماه بین دو گروه مقایسه شد.یافته ها: دو گروه از نظر متغیرهای زمینه ای در مادر و نوزاد تفاوتی نداشتند. در گروه مراقبت کانگورویی، تعداد دفعات تغذیه در بیمارستان (P<0.05) و میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماه (P<0.05) بیشتر از گروه مراقبت معمول بود، اما فاصله تولد تا زمان شروع اولین تغذیه بین دو گروه تفاوت آماری معنی داری نداشت. در گروه آزمون، دفعات گریه شدید نوزاد در بیمارستان به طور معنی داری کمتر از گروه مراقبت معمول بود (5.6 در مقابل 12.3 بار، P<0.001).نتیجه گیری: افزایش میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماه از نتایج ارزشمند تماس پوستی بین مادر و نوزاد در این مطالعه بود، لذا اجرای مراقبت کانگورویی در کلیه بخش های زایمان و سزارین و ادامه اجرای آن در منزل توصیه می شود.